ΣΤΡΑΒΙΣΜΟΣ
Είναι η διαταραχή της όρασης όπου τα δύο μάτια δεν ευθυγραμμίζονται σωστά και κοιτάζουν προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Εμφανίζεται συχνά στην παιδική ηλικία αλλά μπορεί να παρουσιαστεί και στους ενήλικες.
Είδη στραβισμού
Ανάλογα του που στρέφεται το μάτι ο στραβισμός μπορεί να είναι:
● Συγκλίνων (εσωτροπία), όταν το στραβισμικό μάτι στρέφεται προς τα μέσα
● Αποκλίνων(εξωτροπία), όταν το στραβισμικό μάτι στρέφεται προς τα έξω
● Κατακόρυφος(υπερτροπία-υποτροπία), όταν το στραβισμικό μάτι στρέφεται προς τα πάνω ή κάτω
● Παραλυτικός, όταν υπάρχει βλάβη μυών ή νεύρων που ελέγχουν την κίνηση του ματιού
Ανάλογα με το χρόνο εμφάνισης μπορεί να διακριθεί σε:
● Συγγενή στραβισμό. Εμφανίζεται από τη γέννηση ή μέσα στους πρώτους 6 μήνες ζωής, είναι συνήθως μονόπλευρος και σταθερός, τις περισσότερες φορές είναι συγκλινων και χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση για την αποφυγή αμβλυωπίας (τεμπέλικο μάτι).
● Επίκτητο στραβισμό. Εμφανίζεται μετά τους πρώτους 6 μήνες ζωής ή στην ενήλικη ζωή. Μπορεί να οφείλεται σε διαθλαστικά σφάλματα, νευρολογικά αίτια, τραύματα ή παθήσεις μυών ή νεύρων.
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
● Διπλωπία, ειδικά στους ενήλικες.
● Πονοκεφάλους ή κόπωση στα μάτια
● Μείωση τρισδιάστατης όρασης
● Πλευρική κλίση του κεφαλιού
Ο στραβισμός που παρουσιάζει ένας ασθενής μπορεί να είναι μια μόνιμη κατάσταση ή σε κάποιες περιπτώσεις να μην είναι συνεχής. Στην περίπτωση αυτή λέμε ότι ο ασθενής παρουσιάζει διαλείπων στραβισμό.
Σε αυτούς τους ασθενείς:
● Το μάτι στραβίζει μόνο περιστασιακά κι όχι όλη την ώρα.
● Συνήθως εμφανίζεται σε καταστάσεις κόπωσης, έντονου στρες ή αφηρημάδας, ενώ τις υπόλοιπες ώρες είναι ευθυγραμμισμένο.
● Συχνά παρατηρείται σε παιδιά και εφήβους, αλλά μπορεί να συνεχιστεί και στην ενήλικη ζωή.
● Ο πιο συχνός τύπος είναι διαλείπων εξωτροπία (το μάτι φεύγει προς τα έξω κατά διαστήματα).
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
● Παροδική διπλωπία
● Κλείσιμο του ενός ματιού στο φως ή στην έντονη συγκέντρωση
● Πονοκεφάλους ή κόπωση στα μάτια
● Παράπονα για ασταθή ή θολή όραση
Αν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να εξελιχθεί σε μόνιμο στραβισμό ή να προκαλέσει αμβλυωπία, ειδικά στα παιδιά.
Αντιμετώπιση του στραβισμού στα παιδιά
Η αντιμετώπιση του στραβισμού στα παιδιά εξαρτάται από την αιτία, την ηλικία του παιδιού και τη σοβαρότητα της κατάστασης και μπορεί να περιλαμβάνει μία από τις παρακάτω λύσεις ή και συνδυασμό τους.
- Γυαλιά οράσεως.
Χορηγούνται όταν υπάρχει διαθλαστικό σφάλμα (όπως υπερμετρωπία), που προκαλεί ή επιδεινώνει το στραβισμό. Επίσης μπορούν να εφαρμοστούν στα γυαλιά πρίσματα που ανακουφίζουν από τα συμπτώματα διπλωπίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις μόνο τα γυαλιά μπορούν να διορθώσουν πλήρως τον στραβισμό.
- Ασκήσεις Vision Training
Ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα VT μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του συντονισμού και της συνεργασίας των ματιών.
- Χειρουργική επέμβαση. Ενδείκνυται όταν ο στραβισμός δεν διορθώνεται με συντηρητικά μέσα. Στοχεύει στην επαναφορά της ευθυγράμμισης των ματιών με ρύθμιση των εξωφθάλμιων μυών. Συχνά γίνεται σε πρώιμη ηλικία για καλύτερη ανάπτυξη της διόφθαλμης όρασης.
- Χρήση ατροπίνης.
- Κλείσιμο ματιού
Ένας στραβισμικός ασθενής θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα έτσι ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την περίπτωσή του. Επίσης στη συνέχεια θα πρέπει να επισκέπτεται τακτικά τον οπτομέτρη του ή τον οφθαλμιατρό του, καθώς ο στραβισμός μπορεί να εξελιχθεί ή να υποτροπιάσει. Ο τακτικός έλεγχος θα μπορέσει να προλάβει μια ενδεχόμενη μεγάλη υποτροπή επανεκτιμώντας και να τροποποιώντας ίσως τη θεραπεία. Το σημαντικό είναι ότι πια έχουμε πολλά εργαλεία στη φαρέτρα μας ώστε να επέμβουμε και να βοηθήσουμε αυτούς τους ασθενείς από τα πρώτα στάδια της ζωής τους.
Αγγελική Ζωντανού
Οπτικός-Οπτομέτρης
